ตอนพ่อผมเสีย ไม่ทำพินัยกรรม บ้านผมก็ให้แม่เป็นผู้จัดการมรดกเลย ลูกๆ ก็ไม่เรื่องมาก อะไรที่จัดการยากและใช้เวลาเช่นที่ดิน ก็โอนให้แม่ไปคนเดียวก่อนเลย เวลาจะโอนก็ให้ลูกๆ ทำสัญญายินยอมการโอนให้แม่เวลาไปโอนที่ดินที่สำนักงานที่ดิน

ทรัพย์สินพวกที่แบ่งง่ายและมูลค่าเยอะ เช่นหุ้นบริษัท ก็โอนหุ้นแบ่งกันไปง่ายๆ

แต่มีข้อแนะนำ โดยเฉพาะแนวกงสีที่มีทรัพย์สินเยอะๆ โดยเฉพาะพวกที่ดินและอสังหาฯ เพื่อไม่ให้เกิดปัญหา ระหว่างพี่น้องลูกหลานต่อไปในภายภาคหน้า (ซึ่งจะเกิดแน่ๆ)

ที่ดินโดยเฉพาะแปลงที่ใช้ประกอบกิจการ หรือมีการให้เช่ามีรายได้อยู่ ซึ่งที่ดินแบบนี้มันไม่ควรแบ่งด้วยวิธีการแบ่งแปลงโฉนด หรือถ้าไม่แบ่งแปลง โดยทั่วไปก็มักจะให้ผู้รับมรดกเข้ามาเป็นเจ้าของร่วมกัน

การแบ่งแปลง ที่ดินสวยๆ มันอาจจะเสียมูลค่าและเสียโอกาส เกิดมีใครมาซื้อแพงๆ ในอนาคต และการปล่อยให้มีเจ้าของร่วมหลายคน (ถ้าคนรับรุ่นแรกตายอีก ไปอีกรุ่นมันจะงอกเจ้าของร่วมมาอีก) ถ้าเจ้าของคนใดคนหนึ่ง แม้จะมีส่วนได้เสียน้อยๆ ถ้าไม่เห็นด้วยมันก็ขายไม่ได้ ติดคากันไป การแบ่งที่เป็นแปลงแยกกัน ถ้าที่ดินมีการใช้ประโยชน์รวมกันอยู่มันก็ทำแบบนั้นไม่ได้ และถึงจะแบ่งได้ก็จะมาทะเลาะกันว่าแบ่งยังไงให้เป็นธรรมอีก

ถ้าจะให้ดี ที่ดินลักษณะนี้ให้โอนเข้าบริษัท (holding co.) ที่ตั้งขึ้นมาเพิ่อถิอทรัพย์สินซะ เพราะถ้ามันค้างคาอยู่ในรูปทรัพย์มรดกที่ยังไม่ได้แบ่ง ต่อไปมันจะจัดการยาก ถ้าลูกหลานคุยกันไม่รู้เรื่อง (ซึ่งพอผ่านไปรุ่น 2 รุ่น 3 มีปัญหาแน่นอน) และมันยังมีภาระภาษีที่ดินด้วย ถ้าชื่อใครคนนั้นต้องจ่าย ถึงจะถือแทนพี่ๆ น้องๆ แต่ทางกฎหมายเขาไม่มารับรู้ด้วย

ปัญหาคือการโอนที่ดินจากบุคคลธรรมดาไปบริษัท มันมีค่าใช้จ่ายพอสมควร เมื่อหลายปีก่อนเขาเปิดข่องให้ปรับโครงสร้าง ให้โอนอสังหาเข้าบ.ได้โดยไม่เสียค่าธรรมเนียม ผมรีบทำเลย ตั้งบ. ใหม่ ให้คุณแม่ถือหุ้น 100% เอาที่ดินแปลงสำคัญๆที่อยู่ในชื่อแม่ โอนเข้าบริษัทไปเลย

ทีนี้ต่อไปถ้าจะต้องแบ่งมรดกกันอีกรอบ ก็ใช้วิธีการแบ่งหุ้นบริษัท holding ง่ายๆ เลย และมันจะไม่ทะเลาะกัน เกิดมีเสียงส่วนน้อยมาเรื่องมาก แต่ถ้าเสียงส่วนใหญ่คุมได้ก็ไม่มีปัญหา สามารถตัดสินโหวตกันให้ชนะเสียงส่วนน้อยได้ เวลาต้องตัดสินใจทำอะไรมันจะไม่ต้องใช้เสียงเอกฉันท์แบบเจ้าของที่ดินร่วม

และการขายที่ดินทั้งหมดถ้าใช้วิธีขายหุ้นบริษัท holdings มันไม่มีค่าธรรมเนียมการโอนและภาษีแบบโอนที่ดิน เกิดจะขายที่ดินแบบขายทั้งหมด ก็ขายไปทั้งบริษัทเลย ประหยัดค่าโอนเยอะมากๆ แต่จะทำแบบนี้มันก็มีภาระต้องจัดการเรื่องการสอบบัญชีและการยื่นภาษีของบริษัทที่ตั้งมา แต่ถ้าทรัพย์สินมีมูลค่าสูง มีรายได้เยอะ มันคุ้มแน่ เพราะอัตราภาษีบริษัท (20%) น้อยกว่าบุคคลธรรมดาที่อัตราก้าวหน้ามันอาจจะไปถึง 35%