เงินจริง (สาวกคริปโตเรียก fiat) กับเงินคริปโต มันเป็นเรื่องสมมติทั้งคู่ แต่มันมีความแตกต่างสำคัญอย่างหนึ่งที่ดูเหมือนกลุ่ม crypto ไม่เข้าใจ

เงิน fiat มันถูกแบคไว้ด้วย กิจกรรมทางเศรษฐกิจของประเทศ (GDP) โดยมีกฎหมายและอำนาจอธิปไตยของประเทศที่ออกเงิน fiat อันนั้นรับรอง และคนนับล้าน (จนถึงหลายพันล้าน) บนโลกเชื่อในอำนาจการซื้อของเงินสกุลนั้นๆ

ยกตัวอย่าง USD แม้แต่คนที่เกลียด USA ที่สุดอย่างผู้ก่อการร้ายในตะวันออกกลางยังเชื่อเลยว่ามันมีค่า พวกแม่งผลิตยาส่งออกได้ USD มาก็แน่ใจได้ว่าเอาไปซื้อของ ซื้ออาวุธได้แน่นอน เพราะ USA ปีนึงมี GDP มหาศาล สินค้า US มีคนต้องการซื้อทั้งโลก และ Fed และรัฐบาลสหรัฐรักษาค่าเงินได้เก่งมาก ทั้งจากวิชาไม่มาร (แบ็คด้วยเศรษฐกิจ) และวิชามาร (แบ็คด้วยกำลังทหารและอำนาจ)

ส่วน crypto อาศัยความเชื่อเป็นหลัก ประโยชน์จริงๆ จากการถือ crypto ยังน้อยมาก หลักๆ เอาไว้เรียกค่าไถ่ถ้าคุณเป็นโจร ransomware หรือใช้แลกเปลี่ยนในกิจกรรมเถื่อนนอกกฎหมาย เป็นหลัก และจากสภาพความผันผวน มันทำหน้าที่เป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยนไม่ได้แน่ๆ ถ้าคุณไม่ค้ายา เรียกค้่าไถ่ ขายของปกติๆ ตั้งราคาเป็นคริปโต มันคงต้องเปลี่ยนราคาทุก 15 นาทีโดยไปอิงราคาคลาดของ crypto เทียบกับเงินจริงอยู่ดี ซึ่งจริงๆ แบบนั้น มันคือการซื้อขายด้วยสกุลเงินจริงนั่นแหละ

ดู LUNA และ UST เป็นตัวอย่าง เมื่อความเชื่อถือหมด มันก็ไร้ค่า ใช้เวลาไม่กี่ชม. จากเริ่มจนจบ

ลองมาดูว่าทำยังไง USD จะเป็นแบบนั้นได้ มันต้องเกิดอะไรทำนองนี้
- สงครามนิวเคลียร์ และเมกายับเยินอยู่ประเทศเดียว (ค่าเงินมัน relative)
- Fed ปัมพ์เงินมาเป็นร้อยล้าน Trillions แบบไม่สนค่าเงิน แบบอัลกอร์ของ LUNA ตอน UST โดนโจมตี (impossible มันไม่ทำแน่ๆ)
- เศรษฐกิจ US ล่มสลายอย่างสิ้นเชิง ไม่มีคนต้องการสินค้าจาก USA

ทั้งสามอย่างเป็นไปได้ยากใช่ไหม และถึงเกิดมันจะเกิด มันก็จะเป็นแบบค่อยเป็นค่อยไป ตัวอย่าง fiat ที่ล่มคือการเกิด hyper inflation หรือหนี้สินล้นพ้นตัว เช่น ซิมบับเว อาร์เจนติน่า เวเนซูเอล่า และเร็วๆ นี่ก็ศรีลังกา และลาว หลักๆ คือเกิดจากเศรษฐกิจไร้ความสามารถในการผลิตและแข่งขัน