ยิ่งขุดยิ่งเห็นความชั่วของคณะร่าน
ขอเอาเรื่องนี้มารีรัน

หลักการข้อ 6 ของคณะร่านบอกว่า "จะต้องให้การศึกษาอย่างเต็มที่แก่ราษฎร"

สมัยก่อนปฏิวัติ 2475 ระบบการศึกษาไทยถือว่ามีความทันสมัยไม่น้อยหน้าประเทศอื่นๆ การศึกษาชั้นประถมทำให้อ่านออกเขียนได้ วิชาพื้นฐานไม่มีปัญหา ถ้าไม่ต่อมัธยมฯก็ให้ไปต่อด้านสายอาชีพเพื่อให้มีวิชาในการทำมาหากินโดยเฉพาะการเพาะปลูก เพราะในสมัยนั้นใครไม่มีงานทำหรือข้าวยากหมากแพงแค่ไหนแต่ถ้าปลูกเองทำเองก็ประทังชีวิตได้ไม่มีทางอดตาย

โรงเรียนเกือบทั้งหมดเป็นสองภาษาหรือแบบอินเตอร์ เวลาอยู่ในโรงเรียนต้องพูดคุยเป็นภาษาอังกฤษ บางโรงเรียนใครเผลอพูดไทยจะถูกปรับเงิน คนที่จบชั้นมัธยมพูดอังกฤษกันคล่อง จบปุ๊บบริษัทฝรั่งรับเข้าทำงานเลย ถึงขนาดว่ารัฐบาลของในหลวง ร.7 ต้องยอมจ่ายเงินจ้างบางส่วนให้เรียนมหาฯลัย (คนสมัยนั้นยังไม่เห็นความจำเป็นของชั้นอุดมศึกษาเท่าที่ควร และค่านิยมแบบนี้ยังมีมาจนถึงเมื่อ 30-40 ปีก่อน)

แต่พอปฏิวัติ 2475 คณะร่านสั่งปิดชั้น ม.8 และยุบระบบโรงเรียนสองภาษาทันที ใครอยากเรียนต่อการศึกษาระดับสูงต้องถ่อเข้าพระนครมาเรียนโรงเรียนเตรียมที่ใช้หลักสูตรที่กำหนโดยคณะร่าน จากนั้นจึงจะได้ต่อมหาฯลัยที่อยู่ในความควบคุมของคณะร่าน (ตอนนั้นจุฬาที่ตั้งโดยกษัตริย์เสมือนโดนปิดทำการ) ทำให้ประชาชนเข้าถึงการศึกษาระดับสูงได้ยากขึ้น กว่าจะเปิดโรงเรียนม.ปลายกลับมาใหม่ก็ 10 ปีให้หลัง แล้วเสียเวลาฟื้นฟูระบบและบุคลากรอีกรวมแล้วใช้เวลาเกือบ 20 ปี

การเรียนการสองในโรงเรียนถูกลดเหลือแต่ภาษาไทย ครูต่างชาติถูกส่งตัวกลับประเทศจนหมด ครูเก่งๆมีความสามารถก็ถูกปลดหรือตกงานเพราะโรงเรียนบางส่วนปิดไป

แผนที่จะสร้างมหาฯลัยส่วนภูมิภาคซึ่งริเริ่มมาตั้งแต่ 2484 (9 ปีหลังยึดอำนาจ) ก็ยิ่งล่าช้าเพราะโครงสร้างการศึกษาไม่พร้อม กว่าจะได้ตั้ง ม.เชียงใหม่ ซึ่งเป็นมหาฯลัยส่วนภูมิภาคแห่งแรกก็ยุคจอมพลถนอม ให้หลังจากปฏิวัติไป 32 ปีในช่วงที่คณะร่านหมดอำนาจไปแล
จากเพจตบดิ้น